Co to jest bankowanie krwi pępowinowej?

SKĄD SIĘ POBIERA KOMÓRKI MACIERZYSTE?

Komórki macierzyste to dla niektórych jedyna szansa na powrót do zdrowia. Możemy je pobierać z:

* krwi obwodowej,

* szpiku, który u dorosłych znajduje się w niektórych kościach (np. biodrowej),

* krwi pępowinowej.[1]

Niektóre typy komórek macierzystych cechuje zdolność przekształcania się w dowolny rodzaj komórek, zaś inne są już nieco bardziej ukierunkowane. Czasami słyszymy o „hematopoetycznych”, czyli „krwiotwórczych” komórkach macierzystych. Mogą z nich powstać elementy krwi, np. przenoszące tlen czy walczące z zarazkami.[2]

KREW PĘPOWINOWA PO PORODZIE

Przyszli rodzice rozważający oferty banków komórek macierzystych zadają sobie pytanie „Ale właściwie po co się pobiera krew pępowinową?”. Pozyskane w ten sposób komórki macierzyste, oddaje się do banku, który je dla nas bada, a następnie przechowuje w odpowiednich warunkach. Jeżeli w rodzinie następuje konieczność leczenia z wykorzystaniem komórek macierzystych, zabankowane komórki są niejako ubezpieczeniem. Lista chorób, które mogą być leczone z ich pomocą stale się poszerza.

Pozyskanie krwi pępowinowej

Moment na pozyskanie krwi pępowinowej jest wyłącznie w trakcie porodu, kiedy dojdzie do narodzin dziecka. To, jak będzie przebiegał poród (czy będzie siłami natury, czy też przez cesarskie cięcie), nie wpływa na możliwość pozyskania krwi. Po urodzeniu, pępowinę zaciska się i przecina. W czasie ciąży łączy ona dziecko z łożyskiem, które m.in. dostarcza pokarm i tlen maluszkowi w łonie mamy. Krew pobiera się z pępowiny do „zestawu pobraniowego”. Taki zestaw otrzymuje się od banku komórek macierzystych po zdecydowaniu się na bankowanie i podpisaniu umów. Zawiera on wszystkie elementy niezbędne do prawidłowego pozyskania krwi pępowinowej. Ponieważ nie zawsze wiemy, kiedy dokładnie przyjdzie dziecko na świat, nie warto odkładać decyzji o bankowaniu krwi pępowinowej na ostatnią chwilę. W przeciwnym razie może okazać się, że nie dysponujemy wspomnianym zestawem, co jest kluczowe do pozyskania krwi pępowinowej. Jeżeli akcja porodowa się rozpoczęła lub nadszedł wyznaczony termin porodu, zestaw zabiera się ze sobą i przekazuje położnej lub lekarzowi, który będzie prowadził poród. Procedura pozyskania krwi pępowinowej jest bezbolesna i w pełni bezpieczna zarówno dla mamy, jak i dla noworodka. Ponadto, trwa tylko kilka minut.[3],[4]

Przechowywanie krwi pępowinowej

Personel medyczny pobiera krew pępowinową, a następnie dokładnie ją opisuje i zabezpiecza. W takim stanie transportuje się ją do laboratorium, gdzie wykonuje się specjalistyczne badania (np. w kierunku chorób zakaźnych). Przed bankowaniem do krwi dodaje się substancję, która będzie chroniła komórki przed uszkodzeniami podczas przechowywania.

Diagnostyka Bank Komórek Macierzystych wykorzystuje do preparatyki krwi pępowinowej m.in. z nowoczesny system Sepax, który jest:

* w pełni zautomatyzowany, co pozwala na eliminację błędów ludzkich,

* zamknięty, przez co spada ryzyko zakażenia krwi pępowinowej.

Inną zaletą tego systemu jest także optymalizacja samego procesu, co sprawia, że pozyskuje się maksymalną liczbę komórek macierzystych na jaką pozwala próbka.

Tak przygotowane próbki umieszcza się w specjalnych kasetach, które zamraża się z zawartym w nimi materiale. W zależności od pakietu mogą to być na przykład 2 lub 4 kasety, co pozwala na 2 lub analogicznie 4 odrębne procesy rozmrażania i wykorzystania krwi pępowinowej do np. 2 niezależnych celów.[4]

ILE MOŻNA PRZECHOWYWAĆ KREW PĘPOWINOWĄ?

Bankowanie krwi pępowinowej to stosunkowo młoda dziedzina medycyny, bo licząca ok. 30 lat. Stąd też brakuje długoletnich badań pokazujących ile tak naprawdę możemy bankować krew pępowinową. Uważa się jednak, że długość przechowywania zamrożonej krwi pępowinowej nie wpływa na takie parametry jak regeneracja krwiotwórcza czy czas hospitalizacji.[3,4,5]

ILE KOSZTUJE PRZECHOWYWANIE KRWI PĘPOWINOWEJ?

W zależności od banku oraz pakietu, na jaki zdecydują się przyszli rodzice, kwoty za pozyskanie i przygotowanie krwi pępowinowej oraz przechowywanie wyizolowanych komórek macierzystych mogą się różnić. Generalnie opłaty za bankowanie komórek macierzystych można podzielić na trzy rodzaje: Opłata Wstępna (przed porodem), która uwzględnia między innymi koszty zestawu pobraniowego; Opłata Właściwa (po porodzie), która uwzględnia między innymi opłaty za wykonanie preparatyki krwi pępowinowej oraz wszystkich badań związanych z tym procesem; Opłata za Przechowywanie, tutaj Rodzice mają możliwość wyboru pomiędzy opłatą roczną lub wyborem dłuższego abonamentu na 5, 10 lub 18 lat. Diagnostyka Bank Komórek Macierzystych oferuje w swoich pakietach również możliwość rozłożenia opłat na raty 0%.

PODSUMOWANIE

Podczas ciąży rodzice dokładają wszelkich starań, aby rozwój dziecka przebiegał prawidłowo. Warto jednak pamiętać, że to niepowtarzalna okazja, aby zadbać także o długoterminowe bezpieczeństwo swojej pociechy. Do takich działań należy m.in. podjęcie decyzji o bankowaniu krwi pępowinowej.

WYKAZ ŹRÓDEŁ:

^[1]           Negrin RS et al.: Sources of hematopoietic stem cells. UpToDate. 2022

^[2]           Sieff CA et al.: Overview of hematopoietic stem cells. UpToDate. 2022

^[3]           Chao NJ et al.: Collection and storage of umbilical cord blood for hematopoietic cell transplantation. UpToDAte. 2022

^[4]           Stanford Medicine Children’s Health: Cord Blood Banking [dostęp 8.11.2022]

^[5]           Parmar S et al.: Is there an expiration date for a cord blood unit in storage? Bone Marrow Transplant. 2014 Aug;49(8):1109-12.