Alergia u niemowlaka
OBJAWY ALERGII U NIEMOWLĄT
Każde z Was, zostając młodym rodzicem, chce wiedzieć na co zwracać uwagę w kolejnych miesiącach życia dziecka. Do istotnych aspektów można zaliczyć obserwowanie potencjalnych objawów świadczących o alergii malucha. Będą się one różnić, w zależności od tego, co ją wywołuje.
Alergia pokarmowa
Dieta niemowlaka jest ważnym czynnikiem wpływającym na rozwój Waszego dziecka. W okolicach 6 miesiąca życia rozpoczyna się podawanie dziecku małych ilości pożywienia stałego, tzw. rozszerzanie diety. W tym czasie nie można zapomnieć o serwowaniu niemowlęciu również niewielkich ilości produktów, które częściej niż inne, wywołują reakcje alergiczne. Należy przy tym uważnie obserwować potencjalne objawy. Wśród tych pokarmów można wymienić:
* krowie mleko,
* jajka,
* orzechy,
* ryby,
* soję,
* produkty zawierające gluten.[1]
Alergia pokarmowa może się ujawniać pod postacią różnych symptomów, np. jako.:
* wymioty i biegunki,
* wysypki,
* kaszel,
* zaczerwienienie, opuchnięcie oczu,
* opuchnięcie warg i gardła.[2]
Zrezygnowanie z podania dziecku orzechów lub kurzych jaj w wieku od 6 do 12 miesiąca życia zwiększa ryzyko wystąpienia alergii na te produkty w przyszłości. Chociaż wiele dzieci wyrasta z alergii na mleko lub jajka, alergia na orzechy na ogół pozostaje do końca życia.[3]
Alergia na zwierzęta
U niemowlaka może się ujawnić alergia na psy lub koty, rzadziej na inne zwierzęta. Reakcję wywołują białka zawarte w ich sierści, ślinie i moczu.[4] Dziecko z alergią może kichać i mieć zaczerwienione, swędzące oczy.[5]
Alergia na pyłki
Niemowlak może mieć również alergię na pyłki. Sezon trwa od wczesnej wiosny do później jesieni. Jej objawy są podobne do przeziębienia.[6] Wśród nich można wymienić:
* katar,
* łzawienie oczu,
* kichanie,
* zatkany nos,[7]
* suchy kaszel,
* swędzące zmiany skórne.[7]
DIAGNOSTYKA ALERGII U DZIECKA
W diagnostyce alergii u małych dzieci szczególną rolę odgrywacie Wy, rodzice. Pierwszym krokiem będzie wywiad, który przeprowadzi z Wami lekarz. Dlatego powinniście obserwować potencjalne objawy pojawiające się u dziecka.[8] Poza występującymi symptomami istotna jest także historia alergii u członków rodziny.[9]
Diagnostyka alergii pokarmowej u niemowląt
Kiedy podejrzewacie alergię pokarmową bardzo ważne jest, abyście zwrócili uwagę na ilość i skład pożywienia, jakie podajecie niemowlęciu. Dzięki temu łatwiej będzie wytypować produkty, które są potencjalnie uczulające dla Waszego dziecka.[9] W celu diagnostyki lekarz może zastosować:
* diagnostyczną dietę eliminacyjną,
* doustną próbę prowokacji.[10]
Diagnostyczna dieta eliminacyjna
Diagnostyczna dieta eliminacyjna polega na unikaniu przez pewien czas produktów, które są podejrzewane o powodowanie reakcji alergicznej. Podczas tego procesu uważnie obserwuje się reakcje organizmu. To metoda wymagająca dużych restrykcji, dlatego może być uciążliwa.[10]
Doustna próba prowokacji
Doustna próba prowokacji polega na podawaniu pokarmu, który jest podejrzewany o wywoływanie alergii, w zwiększających się ilościach. Wszystko odbywa się pod kontrolą lekarza. Ponadto, wykonuje się to w miejscu, gdzie znajduje się odpowiedni sprzęt do zapewnienia pomocy w razie wystąpienia ciężkiej reakcji. Tę próbę wykorzystuje się m.in. w diagnostyce alergii na białka mleka krowiego.[10]
CO STOSOWAĆ NA ALERGIĘ U NIEMOWLAKA?
Jest wiele rzeczy, które możecie robić, aby wspomagać rozwój niemowlaka. Jednak przede wszystkim należy zadbać o jego bezpieczeństwo. Dlatego, gdy u dziecka zostanie zdiagnozowana alergia, ważne jest, aby stosować się do wytycznych lekarza.
Leczenie alergii pokarmowej u niemowląt
Długotrwała dieta eliminacyjna to podstawowe działanie w leczeniu alergii pokarmowej. Należy jednak przy tym pamiętać, że dieta dziecka musi być zbilansowana. Nie może w niej zabraknąć wszystkich niezbędnych składników odżywczych. W przeciwnym razie można doprowadzić u niemowlęcia do niedoboru masy i wzrostu ciała. Stosując taką dietę, należy chodzić z dzieckiem na wizyty kontrolne do lekarza. Pomaga to w monitorowaniu czy wszystko odbywa się prawidłowo.[11]
Czy niemowlę może przyjmować leki przeciwalergiczne?
Na rynku są dostępne leki przeciwalergiczne, które można podawać dzieciom, także poniżej 1 roku życia. Należy jednak pamiętać, że nie wolno robić tego samodzielnie. Wszystko powinno się odbywać według zaleceń lekarza.[12]
Postępowanie w ostrej reakcji alergicznej
Przy ciężkiej, zagrażającej życiu reakcji można zaobserwować m.in.:
* obrzęk warg, języka, gardła,
* trudności w oddychaniu,
* spadek ciśnienia tętniczego.
W takim przypadku należy wezwać pogotowie. Lekiem ratującym życie przy ostrej reakcji alergicznej jest podawana domięśniowo adrenalina.[13]
ALERGIA U NIEMOWLAKA A SZCZEPIENIE
Dzięki zaszczepieniu malucha, zmniejszamy ryzyko zachorowania lub wystąpienia powikłań choroby.[14] Szczepienia dzieci z alergiami budzą obawy wśród rodziców. Wokół tego tematu narosło wiele mitów. Jednak najważniejsze fakty to:
1. Dzieci z kontrolowanymi alergiami mogą być szczepione.
2. Występowanie alergii u osoby spokrewnionej nie powoduje, że dziecka nie można zaszczepić.
3. Nie powinno się szczepić dziecka w okresie zaostrzenia alergii.
Dziecko nie może zostać zaszczepione kolejną dawką danej szczepionki, jeśli po jej poprzednim podaniu doszło u niego do ostrej reakcji anafilaktycznej (zagrażającej życiu odpowiedzi organizmu na jakiś czynnik).[15]
WYKAZ ŹRÓDEŁ:
[1] NHS: Better Health. What to feed your baby. [Dostęp: 03.10.22]
[2] NHS: Better Health. Safe weaning. [Dostęp: 03.10.22]
[3] NHS: Food allergies in babies and young children. 2021. [Dostęp: 03.10.22]
[4] NHS University Hospitals Coventry and Warwickshire: Pet Allergen avoidance. 2020. [dostęp 6.10.22]
[5] NIH: Pet Allergens. 2022. [Dostęp: 03.10.22]
[6] pacjent.gov.pl: Jak sobie radzić z alergią na pyłki? 2022. [Dostęp: 03.10.22]
[7] WebMD: Allergies in Babies and Toddlers. 2021. [Dostęp: 03.10.22]
[8] Małgorzewicz S., Wasilewska E. Diagnostyka niepożądanych reakcji na pokarm. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2016. 7(2), 62–68.
[9] American College of Allergy, Asthma & Immunology: Diagnosing Allergies in Children. [Dostęp: 03.10.22]
[10] Jarocka-Cyrta E. et al.: Doustne próby prowokacji w diagnostyce alergii na białka mleka krowiego. Stanowisko Grupy Roboczej Sekcji Alergii Pokarmowej Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHiŻDz). Standardy Medyczne/Pediatria. 2015. 12, 501-516.
[11] Bodajko-Grochowska A., Emeryk A. Rola lekarza rodzinnego w diagnostyce i leczeniu chorób alergicznych u dzieci w świetle aktualnych wytycznych. Część 1 – alergia pokarmowa, atopowe zapalenie skóry. Forum Medycyny Rodzinnej. 2014. 8(1), 14-20.
[12] ChPL: Fenistil, 1mg/ml, krople doustne, roztwór. Nr pozwolenia: R/2079.
[13] Cudowska B. et al.: Anafilaksja u niemowląt i małych dzieci – zasady postępowania. Stanowisko Grupy Roboczej Sekcji Alergii Pokarmowej Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHiŻDz). Standardy Medyczne/Pediatria. 2015. 12, 518-524.
[14] pacjent.gov.pl: Szczepienie ratuje życie. 2022. [Dostęp: 06.10.22]
[15] Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Szczepienia info: Jakie są przeciwwskazania dla szczepień chorych z alergiami? 2019 [Dostęp: 04.10.22]