PORÓD PREDWCZESNY

ILE CZASU TRWA CIĄŻA?

Kiedy lekarz potwierdzi ciążę, może obliczyć przewidywaną datę porodu. Wyznacza się ją w następujący sposób: do pierwszego dnia ostatniej miesiączki dodaje się 40 tygodni. W czasie oczekiwania na ten wielki dzień, mama musi dbać o siebie, ale także podejmować wiele decyzji, m.in. na jaki rodzaj porodu chce się zdecydować.^[1]  Warto też wtedy zapoznać się z tematem komórek macierzystych. Potrafią one przekształcać się w inne, dojrzałe komórki. Z tego powodu wykorzystuje się je w terapii wielu chorób. Jednym z ich źródeł jest krew pępowinowa, którą można pobrać bezpośrednio po porodzie.^[2]

W jakich tygodniach ciąży uznajemy poród za prawidłowy?

Należy pamiętać, że przewidywana data porodu jest szacunkowa, co oznacza, że nie ma pewności, że dziecko urodzi się właśnie w 40 tygodniu.[1] Większość porodów odbywa się między 38 a 42 tygodniem ciąży.^[3]

Kiedy mówimy o przedwczesnym porodzie?

O przedwczesnym porodzie mówimy, kiedy dojdzie do niego przed 37 tygodniem ciąży. Przy czym, jeśli kobieta rodzi przed 28 tygodniem ciąży, klasyfikujemy go jako skrajnie przedwczesny.^[4] To właśnie u dzieci, które rodzą się bardzo wcześnie, dochodzi do największych problemów zdrowotnych.^[5]

CZYM SKUTKUJE PRZEDWCZESNY PORÓD?

Cały okres ciąży jest niezwykle ważny, ponieważ właśnie wtedy zachodzi rozwój dziecka w łonie matki. Organy rozwijają się stopniowo, dlatego wcześniejszy poród ma wpływ na zdrowie malucha. Skutki mogą być natychmiastowe lub odległe. Bezpośrednio po porodzie, takie dzieci mogą wymagać przebywania na oddziale intensywnej terapii noworodków. Wśród potencjalnych, odległych skutków wymienia się:

• upośledzenie wzroku i słuchu,
• słabszy wzrost dziecka, w porównaniu z rówieśnikami,
• problemy z nauką,
• większe ryzyko wystąpienia nadciśnienia, cukrzycy.

U wcześniaków istnieje też większe ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej.^[6] To nagła i niespodziewana śmierć dziecka, które wydaje się być zdrowe. Mimo tego, że dzieci urodzone przedwcześnie są w grupie ryzyka, należy pamiętać, że to rzadkie zjawisko.^[7]

OZNAKI PORODU PRZEDWCZESNEGO 

Przyszła mama oraz jej partner powinni znać objawy wskazujące na przedwczesny poród, ponieważ w takiej sytuacji należy skontaktować się z lekarzem. Wśród tych symptomów można wymienić:

• pięć lub więcej skurczów macicy w ciągu godziny,
• bóle w podbrzuszu przypominające bóle menstruacyjne.

Zalicza się do nich także wydobywanie się wodnistej cieczy z pochwy.^[8] To płyn owodniowy otaczający rozwijające się dziecko w łonie matki. Spełnia on wiele istotny funkcji:

• stanowi idealne miejsce rozwoju dla nowego organizmu,
• fizycznie chroni dziecko kiedy dojdzie do urazu brzucha mamy,
• pomaga chronić płód przed zarazkami,
• jest zbiornikiem niezbędnych dla malucha substancji odżywczych, pochodzących od mamy.^[9]

Czy to wody płodowe?

Wody płodowe są jasną, wodnistą cieczą. Nie powinny wydzielać silnego, brzydkiego zapachu. Czasami mogą mieć lekko żółte zabarwienie, co utrudnia ich odróżnienie od moczu. Jednak mocz ma zapach amoniaku, a wody płodowe pachną bardzo delikatnie. Niektórzy określają zapach jako słodki.^[10]

PRZYCZYNY PORODU PREZEDWCZESNEGO 

Często nie da się określić powodu, przez który doszło do porodu przedwcześnie. Są jednak pewne czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo urodzenia wcześniaka. Wśród nich znajdują się:

• infekcje występujące mamy,
• młody wiek ciężarnej (mniej niż 17 lat),
• późny wiek przyszłej mamy (powyżej 35 lat),[5]
• ciąża mnoga,
• krótki okres między kolejnymi ciążami (mniej niż 18 miesięcy).^[11]

Warto zwrócić uwagę na to, że palenie papierosów, w tym palenie bierne, także zwiększa ryzyko urodzenia wcześniaka.[5]

Historia poprzedniej ciąży a ryzyko przedwczesnego porodu

Mamy, które w poprzedniej ciąży przedwcześnie urodziły malucha, są w większym stopniu zagrożone ponownym wydaniem na świat wcześniaka. Ryzyko rośnie także u kobiet, u których doszło do urazu w czasie zeszłego porodu.^[12]

PLANOWANY PORÓD PRZEDWCZESNY

Wywoływanie porodu przedwczesnego może brzmieć bardzo zaskakująco kiedy już się wie, jak bardzo istotny jest każdy kolejny planowy tydzień ciąży. Jednak czasami lekarze są zmuszeni do indukowania porodu, dla bezpieczeństwa mamy i maluszka. Może to wynikać ze złego stanu zdrowia matki lub rozwijającego się dziecka.^[13]

WYKAZ ŹRÓDEŁ:

^[1]           Johns Hopkins All Children’s Hospital: A week – by – week pregnancy calendar. [Dostęp: 17.11.22]

^[2]           The American College of Obstetricians and Gynecologists: Cord Blood Banking. 2022.

^[3]           NHS: You and your baby at 38 weeks pregnant. 2021. [Dostęp: 17.11.22]

^[4]           WHO: Preterm birth. 2022. [Dostęp: 17.11.22]

^[5]           European Lung Foundation: Poród przedwczsny a płuca.  [Dostęp: 17.11.22]

^[6]           UK HealthCare: Short and Long – Term Effects of Preterm Birth. [Dostęp: 17.11.22]

^[7]           NHS: Sudden infant death syndrome (SIDS). 2021. [Dostęp: 17.11.22]

^[8]           American Pregnancy Association: Premature Labor. [Dostęp: 17.11.22]

^[9]           Fitzsimmons ED, Bajaj T. Embryology, Amniotic Fluid. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022. Internet: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK541089/

^[10]         Babycenter: Leaking amniotic fluid (premature rupture of membranes). 2021. [Dostęp: 23.11.22]

^[11]         Centers for Disease Control and Prevention: Premature Birth. 2022. [Dostęp: 17.11.22]

^[12]         The American College of Obstetricians and Gynecologists: Preterm Labor and Birth. 2022. [Dostęp: 17.11.22]

^[13]         NHS: Premature labour and birth. 2020. [Dostęp: 17.11.22]